Читаем книги школьной программы
II класс
Спіс твораў для пазакласнага чытання
Творы на тэму восені
Творы на тэму адносін да Радзімы
Творы на тэму беларускай прыроды
Творы на тэму зімы
Творы вуснай народнай творчасці
Творы пра ўзаемаадносіны паміж людзьмі
Творы экалагічнай тэматыкі
Павел Кавалёў. «Жыві сабе, зайчык!».
Яраслаў Пархута. «Снегавічок».
Юрась Свірка. «Ласіны стажок», «Сняжок».
Алесь Ставер. «Матылёк».
Павел Ткачоў. «Шэрая курачка», «Ласяня».
Мікола Янчанка. «Бярозка».
Творы на тэму вясны
Генадзь Аўласенка. «Аб чым спяваюць птушкі?», «Ганарлівая кветачка».
Ядвіга Бяганская. «Дзе начавалі рукавічкі?».
Станіслаў Валодзька. «Пчолы і кветкі».
Ніна Галіноўская. «Вясновая бярозка».
Янка Галубовіч. «Вожык і Ручаёк», «Бярозавыя ледзянцы».
Авяр’ян Дзеружынскі. «Птушыныя напевы».
Янка Журба. «Пчолка».
Ала Кажэра. «Сінютка-анютка».
Клаўдзія Каліна. «Фіялка».
Тадзіяна Кляшторная. «Шпак».
Уладзімір Мазго. «Сябры вясны».
Мікола Маляўка. «Каб вясна хутчэй настала».
Іван Муравейка. «Няўжо вясна?».
Паўлюк Прануза. «Я вясну малюю».
Павел Саковіч. «Коцікі».
Творы пра паважлівыя ўзаемаадносіны ў сям’і
Эдзі Агняцвет. «Маме».
Расціслаў Бензярук. «Малінавы чай».
Вера Вярба. «Матуліны рукі».
Ніна Галіноўская. «Бабуліна песня», «Камп’ютаршчык», «Песня для
мамы».
Яніна Жабко. «Самы любы мой дзянёк».
Васіль Жуковіч. «Свая дапамога».
Клаўдзія Каліна. «Кампот».
Уладзімір Ліпскі. «Цацкі».
Іван Муравейка. «Адно яечка на дваіх».
Таццяна Мушынская. «Цяжка быць дарослым».
Міхась Пазнякоў. «Садзім алею».
Алесь Пісьмянкоў. «Бабчыны дранікі».
Паўлюк Прануза. «Маміны рукі», «Сам».
Яўген Радкевіч. «Хто самы моцны?».
Міхась Рудзішкін. «Свята Перамогі».
Даір Слаўковіч. «Разумны аловак».
Пятро Сушко. «Зязюля».
Васіль Ткачоў. «Незвычайны дыктант».
Васіль Хомчанка. «Апельсін», «Мама», «Гузік».
III класс
Список произведений для внеклассного чтения
с белорусским и русским языками обучения
Произведения устного народного творчества
Сборники сказок
Литературные сказки (книга-произведение или авторский сборник):
А. С. Пушкин. «Сказки»:
Сказка о царе Салтане, о сыне его, славном и могучем богатыре, князе Гвидоне Салтановиче и о прекрасной царевне Лебеди
Братья Гримм. «Сказки»:
Братья Гримм. «Сказки»:
Х.-К. Андерсен. «Сказки»:
Ш. Перро. «Сказки»:
Р. Киплинг. «Сказки джунглей».
Д. Мамин-Сибиряк. Алёнушкины сказки:
Авторские сборники произведений:
В. Драгунский. «Денискины рассказы», «Двадцать лет под кроватью»,
«Зеленчатые леопарды».
Авторские сборники стихотворений:
Сборники стихотворений о природе:
«Времена года». Стихотворения русских поэтов о природе (для младшего
школьного возраста).
Сборники произведений о природе, животных:
IV класс
Список произведений для внеклассного чтения
с белорусским и русским языками обучения
Е. НЭММ. «Большое представление для Сонечки».
А. Ивич. «Приключения изобретений».
М.А. Курячая. Химия в картинках.
Г. Е. Ганейзер. География в картинках.
М. Ильин. «Рассказы о вещах».
М. Ильин, Е. Сегал. «История карандаша», «История тетрадки».
Что такое. Кто такой: В 3-х томах (Энциклопедия для детей).
Сборник «Времена года»: стихи, рассказы, сказки (для младшего школьного
возраста).
Сборник «Лесные хоромы»: рассказы, сказки, стихи, загадки (для младшего
школьного возраста).
С.А. Есенин. «Черёмуха» (стихи для детей, серия «Мои первые книжки»).
Т.И. Краснова-Гусаченко. Край родной, любимый.
Спіс твораў для пазакласнага чытання
з беларускай і рускай мовамі навучання
Творы на тэму беларускай прыроды
Канстанцыя Буйло. «Мой Мурка», «У лесе».
Святлана Быкава. «Свавольніцы», «Загранка», «Гарэза-пра-меньчык».
Янка Галубовіч. «Забаўнае паляванне», «Сцяжынка», «Што - аднаму цяжка, тое гуртам лёгка».
Уладзімір Дубоўка. «Восень», «Раскрытая кніга», «Хто дужэйшы? ».
Васіль Жуковіч. «Скалечаны голуб», «У зялёным лузе».
Віктар Кажура. «Пакацілася сонейка».
Клаўдзія Каліна. «Красавік», «Стракатая сойка».
Галіна Каржанеўская. «Мышка», «Дзе ты, Боця?».
Якуб Колас. «Каля рэчкі», «Летам».
Мікола Корзун. «Міколкаў барометр».
Міхась Лынькоў. «Ластаўчына талака».
Эдуард Луканскі. «Верабейка».
Валянцін Мыслівец. «Жураўлі і жураўка».
Генадзь Пашкоў. «Палессе», «Раніца ў пушчы», «У жытнім полі»
Зіновій Прыгодзіч. «Джэк і Рыжык».
Павел Ткачоў. «Тася».
Кацярына Хадасевіч-Лісавая. «У кожнага свае справы».
Творы на тэму свайго роду і малой радзімы
Л'ёля Багдановіч. «Адзіная, як маці'».
Уладзімір Ліпскі. «Праўдзівы аповед пра твой і мой радавод».
Алесь Ставер. «Унуку».
Васіль Сумараў. «Мой дом».
Віктар Швед. «Я нарадзіўся беларусам».
Васіль Шырко. «Дзед Манюкін і ўнукі»
Творы на тэму адносін да Радзімы
Анатоль Астрэйка. «Родная краіна».
Алесь Гурло. «Мой край».
Васіль Жуковіч. «Цудоўная краіна», «Беларус», «Няма даражэйшай зямлі», «Беларуская старонка» «Францішак Скарына».
Анатоль Зэкаў. «Па-беларуску і па-руску».
Уладзімір Карызна. «Песня аб родным».
Яўген Крупенька. «Два словы»
Уладзімір Ліпскі. «Замак без замка», «Салігорскія агні».
Уладзімір Мазго. «Мірскі замак».
Мікола Маляўка. «Полацк».
Георгій Марчук. «Як Несцерка французаў перахітрыў».
Міхась Пазнякоў. «Адказ сыну», «Радзіма», «У бары», «Заўжды вярнуся».
Кастусь Цвірка. «Там яна».
Вольга Шпакевіч. «Мая зямля».
Уладзімір Ягоўдзік. «Нясвіжскі палац», «Статут Вялікага Княства», «Сынковіцкая царква»
Творы на тэму адносін да мовы
Мікола Арочка. «Цяжкае пытанне».
Лёля Багдановіч. «Мы дзеці мовы беларускай».
Тамара Бунта. «Добры дзень».
Васіль Вітка. «Слова», «Шляхі-дарогі».
Васіль Жуковіч. «Кніга».
Анатоль Зэкаў. «Дзве мовы».
Анаптоль Канапелька. «Роднае слова».
Міхась Пазнякоў. «Скарына».
Генадзь Пашкоў. «Родная мова».
Пятро Прыходзька. «Твая мова».
Творы на тэму народнага мастацтва:
Тамара Бунта. «Урок музыкі».
Анатоль Дзеружынскі. «Наш беларускі ручнік».
Уладзімір Карызна. «Іграй, жалейка, не змаўкай...».
Творы на тэму самавыхавання
Іван Аношкін. «Ленус-хранікалюс», «Дружная сямейка».
Тамара Бунта. «Дзіўная сінічка».
Ядзвіга Бяганская. «Атося».
Змітрок Бядуля. «Казка пра мядзведзя».
Эдуард Валасевіч. «Мітрафан і дэльтаплан», «Сама», «Арэхі і агрэхі», «Кот і вожык», «Арэх і жаба».
Алена Васілевіч. «Маміна свята».
Сцяпан Гаўрусёў. «Пад апекаю бацькоў».
Васіль Жуковіч. «Трэба», «Свет — дзівосны».
Яўген Мартыновіч. «Як сябры дапамаглі Пыху».
Алена Масла. «Цудадзейныя лекі».
Уладзімір Корбан. «Казёл і Муха».
Анатоль Крэйдзіч. «Сінічкі міратворцы».
Андрэй Федарэнка. «Памылка».
Міхаіл Пазнякоў. «Хітры Іванка», «Цукеркі».
Уладзімір Правасуд. «Вузел».
Пятро Рунец. «Аднойчы вечарам».
Міхась Скрыпка. «Індык», «Апанас», «Звяглівы Лыска».
Вольга Шпакевіч. «Любіце родных».
Фёдар Янкоўскі. «I за гарою пакланюся»
Творы на тэму ўзаемаадносін паміж людзьмі
Лёля Багдановіч. «Праспалі свята».
Анатоль Бутэвіч. «Бунт у каралеўстве Віндаўса Вялікага».
Сяргей Давідовіч. «Кемлівы Заяц!».
Кастусь Ладуцька. «3 Брэсцкай Тамашоўкі».
Легенды. «Золата ў прыполе», «Ліхая доля».
Ганна Скаржынская-Савіцкая. «Прывід», «Перахітрыў».
Кацярына Хадасевіч-Лісавая. «Велапрабег з прыгодамі», «Ліст да Дзеда Мароза», «Чароўная ракавіна», «Вухуцік».
Іван Шуцько. «Труцень і пчолкі».
Творы на экалагічную тэму
Ніна Галіноўская. «Хата для шпакоў».
Мікола Гамолка. «Васілёва бярозка».
Хведар Гурыновіч. «Давайце пасадзім па дрэўцу», «Праталіны».
Уладзімір Правасуд. «Мядзведзевы забавы».
Іван Шамякін. «Чорны прамень».
Мікола Янчанка. «Як я расой лячыўся».
Творы на ваенную тэму
Апавяданні з кнігі «Ніколі не забудзем».
Анатоль Астрэйка. «Плошча Перамогі».
Анатоль Грачанікаў. «Каля помніка».
Георгій Шыловіч. «Была нядзеля...».
V класс
«Прыстань ваўкалакаў: чарадзейныя казкі» (уклад. А. Гурскі)
Я. Янішчыц «Мова»
П. Броўка «Кропля»
А. Грачанікаў «Зоры спяваюць», «Як ападае ліст...»
А. Астрэйка «Над ракой»
П. Броўка «Кропля»
А. Грачанікаў «Зоры спяваюць», «Як ападае ліст...»
А. Астрэйка «Над ракой»
Беларускія народныя казкі:
«Як Сцёпка з панам гаварыў», «Залатая яблынька»
Руская народная казка «Воўк і сабака»
«Як Сцёпка з панам гаварыў», «Залатая яблынька»
Руская народная казка «Воўк і сабака»
Русская литература
Замежная літаратура
(дазваляецца чытаць творы ў перакладзе на беларускую або рускую мовы)
VI класс
Беларуская літаратура
А. Бутэвіч. «У гасцях у вечнасці».
Я. Маўр. «У краіне райскай птушкі»: аповесці, апавяданні.
А. Наварыч. «Памалюся Перуну, пакланюся Велясу».
І. Навуменка. «Дзяцінства», «Пераломны ўзрост».
В. Стома. Зб. «У нерушы дзікай прыроды».
Замежная літаратура
(дазваляецца чытаць творы ў перакладзе на беларускую або рускую мовы)
Д. Фінемар «Сказ пра Робіна Гуда».
Русская литература
В. И. К а л у г и н.
«Струны рокотаху...».
В л а д и м и р М о н о м а х. «Поучение» (отрывок).
И. И. Д м и т р и е в.«Рысь и крот»,«Петух, кот и мышонок».
А. П. П л а т о н о в.«Никита», «Корова».
Н. А. Н е к р а с о в.
«Орина, мать солдатская», «С работы», «Калистрат», «В полном разгаре страда деревенская...», «Размышления у парадногоподъезда».
4—5 стихотворений поэтов XX века:
А. А. Б л о к а, А. А. А х-
м а т о в о й, Н. А. З а б о л о ц к о г о, А. Т. Т в а р д о в с к о г о,
Б. А. С л у ц к о г о, Р. И. Р о ж д е с т в е н с к о г о, Р. Г. Г а м з а -
т о в а, Д. Б. К е д р и н а, Л. И. Т а т ь я н и ч е в о й и др.
м а т о в о й, Н. А. З а б о л о ц к о г о, А. Т. Т в а р д о в с к о г о,
Б. А. С л у ц к о г о, Р. И. Р о ж д е с т в е н с к о г о, Р. Г. Г а м з а -
т о в а, Д. Б. К е д р и н а, Л. И. Т а т ь я н и ч е в о й и др.
Русскоязычная поэзия
Беларуси: В. П. Поликанина. «Румяный день наводит
глянец»; Ю. М. Сапожков. «Березка», «На озере»; Б. П. Спринчан.
«С полей повеяло весной», «Малиновой зари свечение».
А. А з и м о в. «Я,робот» (рассказы из сборника).
VII класс
Спіс твораў, рэкамендаваных для чытання
10. А. Марціновіч «Гістарычныя постаці»
12. А. Наварыч «Антонік»
20. Я.Колас «Новая зямля», «Сымон-музыка» (урыўкі з паэм)
23. В. Зуёнак «З вайны сустрэлі мацяркі сыноў...»
Русская литература
Замежная літаратура
(дазваляецца чытаць творы ў перакладзе на беларускую або рускую мовы)
VIII клас
Спіс твораў, рэкамендаваных для чытання
Беларуская літаратура
(8 – 12 твораў на выбар вучня)
Беларуская літаратура
(8 – 12 твораў на выбар вучня)
5. А. Камароўскі Зб. «Пенальці» (адно з апавяданняў)
6. К. Камейша «Кубак блакіту»
13. А. Сербантовіч «Пярсцёнак»
28. А. Салтук Зборнік «На далонях жыцця»
Русская литература
20. Аврутин А.Ю. «Стирка», «Эти светлые названия белорусской
стороны»
Замежная літаратура
(Дазваляецца чытаць творы ў перакладзе на беларускую або рускую мовы)
IX клас
Спіс твораў, рэкамендаваных для чытання летам
Беларуская літаратура
(6 – 10 твораў на выбар вучня)
1. «Дрэва вечнасці: кніга для пазакласнага чытання» (уклад. В.
Кушнярэвіч)
4. Д. Бічэль Вершы са зб. «А на Палессі»: «Замест запавету», «На
6. Зб. «Карона Вітаўта Вялікага»
15. М. Маляўка.Зб. «Старая зямля»
16. А. Марціновіч Зб. «Хто мы, адкуль мы»
18. А. Наўроцкі «Валун»
19. А. Статкевіч-Чабаганаў «Лёс роду — лёс радзімы»
23. В. Дунін-Марцінкевіч «Ідылія» або «Гапон»
Русская литература
11. Пушкин А.С. Лирика. Поэмы. Роман «Евгений Онегин»
13. Лермонтов М.Ю. Лирика. Роман «Герой нашего времени».
14. Гоголь Н.В. «Мертвые души», «Петербургские повести»,
Замежная літаратура
(дазваляецца чытаць творы ў перакладзе на беларускую або рускую мовы)
12. Гамер «Адысея» (урыўкі)
13. Вергілій «Энеіда» (урыўкі)
18. Я. Райніс. 2-3 вершы
X клас
Спіс твораў, рэкамендаваных для чытання летам
Беларуская літаратура
(8 – 12 твораў на выбар вучня)
1. Зб. «Беларуская байка» (уклад. Э. Валасевіч)
5. Зб. «Душа мая тужлівая» (уклад. В. Шніп)
13. Зб. «Прайсці праз зону» (уклад. I. Бутовіч)
14. А. Пысін Вершы са зб. «Твае далоні», «Ёсць на свеце мой алень»
16. Б. Сачанка «Вечны кругазварот»
19. Я. Янішчыц Зб. «Маналог вавёркі»
20. Т. Кляшторны зб. «Кляновыя завеі» (2-3 вершы)
ўрыўках)
25. Змітрок Бядуля. 2-3 творы
29. І. Мележ «Подых навальніцы» (ва ўрыўках)
Русская литература
1. А.Н. Островский «Гроза», «Бесприданница», «Без вины
2. Ф.И. Тютчев Лирика
3. А.А. Фет Лирика
4. И.С. Тургенев «Отцы и дети»; стихотворения в прозе «Воробей»,
5. И.А. Гончаров «Обыкновенная история», «Обломов»
6. Н.А. Некрасов Лирика, поэма «Кому на Руси жить хорошо»
7. М.Е. Салтыков–Щедрин «История одного города», «Господа
8. Ф. М. Достоевский «Преступление и наказание»
9. Л. Н. Толстой «Война и мир», «Анна Каренина»
10. А.П. Чехов «Человек в футляре», «Ионыч», «Попрыгунья», пьесы
12. М. Горький Рассказ «Челкаш», пьеса «На дне», «Жизнь Матвея
13. И.А. Бунин Лирика; проза: «Антоновские яблоки», «Грамматика
14. Л.Н. Андреев «Иван Иванович», «Губернатор»
15. А.Аверченко «Молодняк», «Люди-братья»
16. А.И. Куприн «Гранатовый браслет», «Изумруд», «Олеся»
Замежная літаратура
(дазваляецца чытаць творы ў перакладзе на беларускую або рускую мовы)
1. Т. Драйзер «Американская трагедия»
2. Э. Хемингуэй «Старик и море»
3. Ги де Мопассан «Жизнь»
4. Р. Бёрнс. «Вам слова, Джон Ячмень"; выбраная лірыка»
XI клас
Спіс твораў, рэкамендаваных для чытання летам
(12 – 15 твораў на выбар вучня)
Беларуская літаратура
П а э з і я
1. Зб. «Бярозавая рунь : сучасная беларуская паэзія».
2. Р. Баравікова Зб.«Дрэва для райскай птушкі»
3. Р. Барадулін Зб. «Ксты»
4. М. Башлакоў Зб.«Пяро зязюлі падніму»
5. Н. Гальпяровіч Зб.«Святло ў акне»
6. Ю. Голуб Зб. «Сын небасхілу»
7. В. Зуёнак Зб. «Лета трывожных дажджоў»
8. М. Мятліцкі Зб. «Замкнёны дом»
9. Н. Мацяш Зб. «Душою з небам гаварыць»
10. У. Паўлаў Зб. «Чысты чацвер»
11. Г. Пашкоў Зб. «У далонях свету»
12. А. Пісьмянкоў Зб. «Я не памру, пакуль люблю»
13. А. Разанаў Зб. «У горадзе валадарыць Рагвалод»
14. Л. Рублеўская Зб. «Замак месячнага сяйва»
15. А. Русецкі Зб. «Яго вялікасць»
16. А. Сыс Зб. «Пан лес»
17. В. Шніп Зб. «Балада камянёў»
18. Я. Янішчыц Зб. «Пачынаецца ўсё з любві…»
Беларуская літаратура
П р о з а
1. В. Адамчык «Чужая бацькаўшчына»
2. В. Быкаў «Пакахай мяне, салдацік», «Жоўты пясочак»
3. У. Гніламёдаў «Уліс з Прускі»
4. Л. Дайнека «Жалезныя жалуды»
5. А. Жук «Праклятая любоў»
6. В. Казько «Выратуй і памілуй нас, чорны бусел»
7. В. Карамазаў «Зачараваная душа»
8. Г. Марчук «Кветкі правінцыі», «Кракаўскі студэнт»
9. А. Наварыч «Літоўскі воўк»
10. І. Навуменка «Любімы горад»
11. В. Праўдзін «Апавяданні»
12. Л. Рублеўская «Сутарэнні Ромула»
13. Я. Сіпакоў Зб. «Тыя, што ідуць»
14. М. Стральцоў «На чацвёртым годзе вайны»
15. Шамякін «Непаўторная вясна» (аповесць з пенталогіі
«Трывожнае шчасце»), «Гандлярка і паэт» (на выбар)
16. «Я з вогненнай вёскі…» (дакументальная кнігаА. Адамовіча,
Я. Брыля, У. Калесніка).
Беларуская літаратура
Д р а м а т у р г і я
1. А. Дзялендзік «Гаспадар»
2. А. Дудараў «Радавыя»
3. С. Кавалёў «Трышчан ды Іжота»
4. Г. Марчук «Калі заспявае певень»
5. А. Петрашкевіч «Меч Рагвалода»
6. І. Чыгрынаў «Следчая справа Вашчылы»
Замежная літаратура
(дазваляецца чытаць творы ў перакладзе на беларускую або рускую мовы)
1. Э. Хемінгуэй «Стары і мора»
2. Г. Бёль «Дом без гаспадара»